ถาม-ตอบข้อสงสัยของระบบเครื่องสูบน้ำดับเพลิง
ถาม-ตอบ ข้อสงสัยของระบบเครื่องสูบน้ำดับเพลิง
แน่นอนว่าทุกคนรู้ความสำคัญของระบบดับเพลิงอยู่แล้ว คือการป้องกันและลดความเสียหายจากการเกิดเหตุเพลิงไหม้ที่คาดไม่ถึง และในบ้านอาคารสำนักงานของเราจำเป็นต้องติดตั้งไหม จริงๆแล้วการติดตั้งระบบเครื่องสูบน้ำดับเพลิง อัตโนมัติมีกฎหมายมาบังคับอยู่ จึงอยากจะยกบางข้อบางตอนที่เข้าใจง่ายมาให้นะคะ
คำถาม - อาคารแบบไหนที่ต้องติดตั้งเครื่องสูบน้ำดับเพลิง?
คำตอบ - ตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 33 (พ.ศ. 2535) ที่ออกตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร จะแบ่งอาคารออกอย่างชัดเจน แต่อาคารที่จะต้องติดตั้งระบบดับเพลิงแบบอัตโนมัติ จะมีเพียง 2 รูปแบบเท่านั้น คือ อาคารสูงและอาคารขนาดใหญ่พิเศษ
อาคารสูง หมายถึง อาคารที่บุคคลอาจเข้าอยู่หรือใช้สอยได้ โดยมีความสูงตั้งแต่ 23.00 เมตรขึ้นไป การวัดความสูงของอาคารให้วัดจากระดับพื้นดินที่ก่อสร้างถึงพื้นดาดฟ้า สำหรับอาคารทรงจั่วหรือปั้นหยาให้วัดจากระดับพื้นดินที่ก่อสร้างถึงยอดผนังของชั้นสูงสุด
อาคารขนาดใหญ่พิเศษ ที่หมายความว่า เป็นอาคารที่ก่อสร้างขึ้นเพื่อใช้อาคารหรือส่วนหนึ่งส่วนใดของอาคารเป็นที่อยู่อาศัย หรือ ประกอบกิจการประเภทเดียวกันหรือหลายประเภท โดยมีพื้นที่รวมกันทุกชั้นหรือชั้นใดในหลังเดียวกันตั้งแต่ 10,000 ตารางเมตรขึ้นไป
คำถาม - จะต้องเลือกเครื่องสูบน้ำดับเพลิงแบบไหน?
คำตอบ - โดยทั่วไปแล้วเครื่องสูบน้ำดับเพลิงที่ติดตั้งตามมาตรฐาน NFPA 20 ในประเทศไทย มี 2 ลักษณะคือ
1. เครื่องสูบน้ำดับเพลิง (Centrifugal Fire Pump) ซึ่งอาจเป็นแบบ Horizontal Split-Case, แบบ End Suction หรือ แบบ In-Line แต่การติดตั้งของตัวปั๊มลักษณะนี้จะต้องให้ถังเก็บน้ำอยู่ระดับเดียวกันหรือสูงกว่าตัวเครื่องสูบน้ำ เพื่อให้มีน้ำเข้ามาที่ตัวเครื่องสูบน้ำอยู่ตลอดเวลา โดยไม่ต้องล่อน้ำหรือติดตั้ง Foot Valve
2. เครื่องสูบน้ำดับเพลิงแบบเทอร์ไบน์แนวดิ่ง (Vertical Turbine Pump) การติดตั้งเครื่องสูบน้ำแบบนี้ได้ หากว่าถังเก็บน้ำอยู่ต่ำกว่าพื้นผิวหรือต่ำกว่าตัวเครื่องสูบน้ำ เพราะเครื่องสูบน้ำชนิดนี้ ตัวชุดที่จะสูบน้ำจะแช่ในน้ำตลอดเวลา เพราะเมื่อเครื่องสูบน้ำทำงานจะสามารถสูบน้ำได้เลย
ซึ่งการเลือกเครื่องสูบน้ำทั้งสองแบบตั้งคำนึงถึงความเหมาะสมของพื้นที่ติดตั้งหน้างาน และงบประมาณด้วย
คำถาม – ต้องขับเคลื่อนเครื่องสูบน้ำดับเพลิงด้วยเครื่องยนต์อย่างเดียวใช่ไหม?
คำตอบ - ไม่ใช่
เครื่องสูบน้ำดับเพลิงสามารถขับด้วยเครื่องยนต์ดีเซล หรือขับด้วยมอเตอร์ไฟฟ้าก็ได้ ใน กรณีที่ขับด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า มอเตอร์ไฟฟ้าจะต้องต่อกับแหล่งไฟฟ้าสำรอง (Generator) ซึ่งสามารถจ่ายไฟฟ้าได้ในกรณีที่ไฟฟ้าหลักของโรงงานดับได้
1.ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ดีเซล
กำลังขับเคลื่อน เครื่องยนต์ต้องมีกำลังขับเคลื่อนมากกว่าที่เครื่องสูบน้ำต้องการสูงสุดไม่น้อยกว่าร้อยละ 10 ยกเว้นในกรณีที่เครื่องสูบน้ำและเครื่องยนต์ได้รับการรับรองจากสถาสบัน underwriters laboratories(UL) และ Factory Mutual Global (FM) ใช้เครื่องยนต์ที่มีกำลังขับเคลื่อนเท่ากับที่เครื่องสูบน้ำต้องการสูงสุดได้ ในกรณีที่ใช้เครื่องสูบน้ำเลาแกนตั้งชนิด vertical turbine ซึ่งมีการส่งกำลังผ่านทางเกียร์ทดรบต้องคิดอัตราการสูญเสียกำลังในการทดรอบเพิ่มขึ้นอีกอย่างน้อย 4%หรือตามที่ผู้ทำระบุ
- ระบบระบายความร้อนของเครื่องยนต์มี 2 ระบบ
- ระบบระบายความร้อนด้วยน้ำผ่านเรื่องแลกเปลี่ยนความร้อน(heat exchanger) ต้องใช้น้ำจากด้านจ่ายของเครื่องสูบน้ำดับเพลิงมาทำการหล่อเย็นเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน
- ระบบระบายความร้อนด้วยอากาศผ่านรังผึ้ง(radiator) ใช้กับพื้นที่ที่มีการกาศถ่ายเทดีและมากพอที่ไม่ทำให้อุณหภูมิห้องเครื่องสูงขึ้นจนเป็นผลให้เครื่องยนต์ต้นกำลังได้รับความเสียหาย
2. ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า
- กำลังขับเคลื่อน มอเตอร์ไฟฟ้าต้องมีกำลังมากกว่ากำลังที่เครื่องสูบน้ำต้องการสูงสุด
- ระดับการป้องกัน ต้องมีระดับการป้องกันที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของแต่ละหน่วยงาน
- แหล่งจ่ายไฟ ต้องใช้กำลังไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายไฟฟ้าที่เชื่อถือได้ เช่น จ่ายโดยตรงจากหม้อแปลงไฟฟ้า หรือเครื่องกำเนิดไฟฟ้า
คำถาม – สามารถเลือกเครื่องสูบน้ำดับเพลิงเหมือนเลือกปั๊มน้ำทั่วๆไปได้ไหม?
คำตอบ - ไม่ได้
สมรรถนะของเครื่องสูบน้ำดับเพลิงตามมาตราฐาน NFPA 20 มีดังนี้ อัตราการไหลของน้ำเมื่อปริมาณน้ำไหลที่ 150% ของอัตราสูบส่งน้ำที่กำหนด ความดันด้านส่งต้องไม่น้อยกว่า 65% ของความดันที่กำหนด
คำถาม – ตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำดับเพลิงเป็นอย่างไร?
คำตอบ – ตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำดับเพลิงมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
- ตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำดับเพลิงต้องสามารถควบคุมได้ด้วยมือ และอัตโนมัติในแผงควบคุมเดียวกัน
- เครื่องสูบน้ำดับเพลิงต้องสั่งการโดยระบบควบคุมแบบอัตโนมัติ ด้วยสวิตช์ตรวจจับแรงดัน เพื่อให้ทำงานได้ทันทีเมื่อแรงดันในท่อลดลง และเครื่องสูบน้ำต้องทำงานไปจนกว่าจะสั่งให้หยุดการทำงานด้วยมือ
- ตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำดับเพลิงต้องได้รับการรับรองจากสถาบันที่เชื่อถือได้
- ตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำดับเพลิงต้องเป็นชนิดที่ป้องกันฝุ่นละออง และ/หรือความชื้นได้
- เครื่องสูบน้ำดับเพลิงแต่ละชุด ต้องมีตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำดับเพลิงแยกเป็นอิสระ
- ตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำดับเพลิง และตู้ควบคุมเครื่องสูบน้ำรักษาความดัน แต่ละชุดต้องมีท่อส่งความดันไปยังสวิตช์ความดันแยกเป็นอิสระ
หวังว่าข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์และช่วยให้ ผู้ประกอบการ ผู้รับเหมา รวมถึงผู้ใช้งานได้เข้าใจเกี่ยวกับเครื่องสูบน้ำดับเพลิงมากขึ้นนะคะ และหากมีข้อสงสัยในส่วนไหนอ่านแล้วยังไม่เข้าใจ ก็สามารถส่ง email หรือ line มาสอบถามทีมงานของเราเพื่อให้คำปรึกษา แนะนำเบื้องต้นได้ค่ะ บริษัท บีลีฟ วิศวกรรม จำกัด ยินดีให้บริการ
ID LINE: @beliefpump
